Günümüzün Bilinmeyen Dünyası: Yapay Zekâ

Teknolojinin kısa müddette çok süratli bir formda yenilenmesi sonucunda yapay zekâ pek çok mesleği etkiledi. Birtakım mesleklerin yapay zekâ sayesinde yok olacağı düşünülürken, yeni meslek kümeleri da hayatımızda yer etmeye başladı. Ege Üniversitesi (EÜ) Bağlantı Fakültesi Gazetecilik Kısım Lideri Prof. Dr. Şadiye Deniz ve EÜ Mühendislik Fakültesi Bilgisayar Mühendisliği Kısmı Bilgisayar Yazılımı Anabilim Kolu Lideri Prof. Dr. Aybars Uğur, yapay zekânın günümüzdeki pozisyonu ile alakalı bilgiler verdiler.

Yapay zekânın gazeteciliğe olan tesirine değinen Prof. Dr. Şadiye Deniz, “Yaşadığımız çağın dijital kültür çağı olması nedeniyle, her kesimin esaslı değişimlere uğradığı bir vakit diliminden geçiyoruz. Gazetecilik de bu esaslı değişimden bağımsız değildir. Elbet ki dijital kültür çağının en çok etki ettiği alanlardan biri de gazetecilik oldu. Yeni çıkan her teknolojinin gazeteciliği etkileyeceği hatta yok edeceğine dair telaşlar her daim olmuştur. Şu an yapay zekâ için duyulan telaşlar bir periyot radyo ve televizyon için de duyuluyordu. Bilhassa yapay zekânın kaynak ve tasarruf bakımından kolaylık sağladığı ve haber yazma, başlık bulma üzere temel gazetecilik işlevlerini üstlendiğini görüyoruz. Bağlantı teknolojilerindeki gelişmelere bakıldığında bağlantı araçlarının değişime uğradığını söyleyebiliriz lakin kökten değiştiren ve tahrip eden bir özelliğinin olduğunu söyleyemeyiz” dedi.

“İyi gazeteciler her daim var olacak”

Yapay zekâ ile yapılmış bir haberin editöryel süreçten geçmesi gerektiğini vurgulayan Prof. Dr. Deniz,  “Bu üzere teknolojiler, makus niyetli şahıslar tarafından kullanılırsa, dezenformasyonun artmasına neden olabilir. Düzmece haberler, hakaret ve temelsiz telaffuzlar üretebilir. O vakit da bu biçim haberlerden kim sorumlu olacak? Etik çerçeveden nasıl pahalandırılacak? Bu türlü bir gerçeklikten kelam ediyoruz. Yapay zekâ ile yapılmış bir haberin kesinlikle editöryel bir süreçten geçmesi, denetim edilmesi gerekmektedir. Öğrencilerime her daim üç tavsiyede bulundum. Öncelikle hangi çağ olursa olsun makul bir entelektüel düzeye sahip olunması gerekiyor. Haber faktörlerini bilip uygun bir Türkçe ’ye sahip olmak ve haberin yazımından, Photoshop üzere süreçlere dek hâkim olunması gerekiyor. Çağ değişse de yeterli gazetecilik yapan gazetecileri, ortadan kaldıramayacak” dedi.

“Yapay Zekâ, pek çok farklı alanda kullanılabilir”

Gazetecilik mesleği için yapay zekâda uzmanlaşmanın altını çizen Prof. Dr. Aybars Uğur, “Gazetecilik mesleğinin öteki pek çok meslekte olduğu üzere bilhassa Üretken Yapay Zekâdaki gelişmelerden etkileneceğini düşünüyorum. Üretken Yapay Zekâ, özgün içerik üretebilen yapay zekâdır. ChatGPT, Gemini, Stable Diffusion, Midjourney, DALL-E üzere, verilen komutu yahut soruyu işleyerek istenen özelliklere sahip manzara, yazı ve görüntü üretebilen yapay zekâ uygulamaları süratli içerik üretimi, bilgi araştırma, lisan çevirisi üzere süreçleri yaptığı için önümüzdeki vakitlerde gazetecilik mesleğini derinden etkileyeceğini söyleyebilirim. 2017 yılından itibaren ivmelenmeye başlayan Üretken Yapay Zekâ uygulamalarının ehemmiyetinin artıp, pek çok alanda kullanılabileceği öngörülmektedir. Günümüzde yapay zekanın gerçek dünyadan elde edilip kullanılan bilgiler nedeniyle taraflı ya da önyargılı kararlar üretebilmesi sorunu gerçek dünyada yaygın kullanılabilmesinin en kıymetli meselesidir. Hukukî problemler ve belirsizlikler konusunda daha atılması gereken adımlar vardır. Üretken Yapay Zekâ ile yazı, manzara, görüntü, ses, kodlama ve yazılım üretebilme yapay zekâ araçlarının yapabildikleri arasındadır” dedi.

Yapay Zekânın çabucak hemen tüm alanlarda kullanılmaya ve yaygınlaşmaya başladığını tabir eden Prof. Dr. Uğur, “Tıp, savunma sanayi, finans, bankacılık, tarım ve eğitim üzere birçok kritik alanda büyük dönüşümlerin yaşanması mümkündür. Örnek olarak şahsileştirilmiş tıp yahut eğitim imkanları yaygınlaştırılabilecek, iş hayatında ve güç alanında da verimlilik artırılabilecek, daha ileri özellikler içeren akıllı kentler oluşturulabilecek, ulaşımda kazaların sayısı ve olumsuz tesirleri azaltılabilecektir. Mimaride, görsel dizaynlar süratli ve kaliteli bir formda yapılabilecek, istenen özelliklere nazaran görüntü üretebilen uygulamalar sayesinde sinema sanayisinde de dönüşümler yaşanabilecektir. Bununla birlikte, dünyada ve yapay zekâ alanındaki olumlu yahut olumsuz durum ve olaylara bağlı olarak beklenmeyen daha farklı gelişmeler de ortaya çıkabilir” dedi.

“Yapay Zekâ sayesinde bölümdeki rekabet artacak”

Prof. Dr. Uğur, “Yapay Zekâ bir müddettir kod üretebilir hale gelmiştir. Bu durum verimliliği artırdığı üzere otomasyonu da beraberinde getirdiğinden, bilhassa farklı alanlardaki insanların kodlama öğrenme zorunluluğunu değerli ölçüde ortadan kaldırabilecektir. Lakin yapay zekâ, her alanda olduğu üzere kodlamada da önemli kusurlar yapabilmektedir. Yazılım geliştirmede test ve yanılgı ayıklama süreci bilindiği üzere kritik bir değere sahiptir. Kısa ve orta vadede yazılım geliştiricilerin sayısının azalabileceğini, yazılım üretebilen araçları güzel tanıyıp yönetebilen, kusurlarını süratli bir halde bularak düzeltebilen günümüzden daha farklı ve ileri niteliklere sahip yazılım geliştiricilerin yetişmesi gerekeceğini düşünmekteyim. Üretilen kodları uç alanlara ve özel ihtiyaçlara nazaran de düzenleyebilen yazılım geliştiricilere muhtaçlık duyulabilecektir. Yapay Zekâ ile yazılım geliştirme süreçlerinin hızlandırılması, daha büyük ve ileri yazılımlar yapılabilmesini de sağlayabilecek, kesimdeki rekabeti de farklı bir boyuta taşıyabilecektir” dedi.

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı